گل شمعدانی و نکاتی که باید بدانید
گل شمعدانی یا Pelargonium یک گیاه محبوب آپارتمانی است که به راحتی رشد میکند، در رنگهای مختلف دیده میشود و بوی نسبتا خوبی هم دارد. گل شمعدانی یک گیاه زینتی است که به عنوان یک گیاه داخلی محبوب است. این گیاه اغلب به عنوان یک گیاه زینتی در منازل، دفاتر و فضاهای داخلی دیگر استفاده میشود. شما میتوانید مقاله گل ثروت را نیز مطالعه کنید تا دلیل محبوبیت آن را متوجه شوید.
در ادامه با آکادمی گلآرایی والادیزاین همراه باشید تا به معرفی کامل گل شمعدانی بپردازیم.
گل شمعدانی چیست؟
برخی افراد این گیاه را در خارج از خانه نگهداری میکنند ولی بهتر است که در زمستان این گلدان به داخل خانه آورده شود.
این گیاه اگر نور مناسبی دریافت کند میتواند در تمام فصول سال گل بدهد. گل شمعدانی یا پلارگونیوم یا ژرانیوم در اوایل قرن 18 از کشورهای جنوب آفریقا توسط تاجران هلندی به اروپا آورده شد.
گل شمعدانی به گیاه ژرانیوم که در اروپا رشد میکند شباهت زیادی داشت و گیاه شناسان به اشتباه این دو را به جای هم و به اسم هم صدا میکردند.
بعد از چند سال گیاهشناسان به تفاوت بین این دو گیاه پی بردند و گونه آفریقایی را پلارگونیوم نامگذاری کردند. تفاوت این دو در پرچمها و نوع گلبرگهایشان بود.
امروزه همچنان به شمعدانی ژرانیوم گفته میشود ولی نام اصلی آن پلارگونیوم است.
نکته: حتما درباره گل آنمون مطالعه کنید.
نگهداری از گل شمعدانی
نور
اگر گل شمعدانی در طول روز بین 4 تا 6 ساعت نور دریافت کند، بیشترین مقدار گلدهی ممکن را دارد. پلارگونیوم را هم میتوان در داخل خانه و هم در بیرون خانه نگه داشت ولی بهتر است در فصول گرم سال این گیاه در بیرون از خانه و در مکانی نورگیر قرار داشته باشد.
آبیاری
برای آبیاری گیاه شمعدانی بهتر است تا بین دو آبیاری کمی فاصله بیفتد تا خاک مقداری خشک شود. نباید اجازه دهید که ریشه کاملا خشک شود.
در فصول زمستان گیاه به حالت استراحت در میآید و مسلما به آب کمتری هم نیاز دارد.
دما
بهتر است در اواخر تابستان یا در اوایل پاییز که دمای هوا رو به خنکی میرود و دمای هوا به زیر 13 درجه میرسد این گیاه را به داخل خانه منتقل کنید.
مطلوبترین دما برای رشد گیاه شمعدانی در طول شب بین 13 تا 16 درجه است. این گیاه میتواند دمای بین 0 تا 27 درجه را تحمل کند و زنده بماند ولی رشد خوبی نخواهد داشت. گل شمعدانیها دمای معتدل را ترجیح میدهند. دمای بهار و تابستان (18-24 درجه سانتیگراد) برای آنها مناسب است. در فصل پاییز و زمستان، بهتر است آنها را در دمای 12-16 درجه سانتیگراد نگهدارید. گل نسرین هم تقریبا در همین دما بهترین عملکرد و گلدهی را از خود نشان میدهد.
خاک
این گل را در خاکی بکارید که زهکشی مناسبی داشه باشد. شمعدونی از خاک سنگین که آب را بیش از حد در خودش نگه میدارد خوشش نمیآید. گل شمعدانیها به خاک با زهکشی خوب نیاز دارند. از خاک حاوی مقدار مناسبی کمپوست یا کود آلی استفاده کنید. همچنین، برای جلوگیری از بیماریها و عفونتها، بهتر است از خاک ضد عفونی شده استفاده کنید.
کوددهی
در طول زمان رشد گل شمعدونی که در بهار و تابستان است بهتر است هر دو هفته یک بار به آن کود بدهید. بهتر است که از کودهای محلول در آب استفاده کنید. نکته دیگری که بید توجه داشته باشید این است که نباید در فصل زمستان که گیاه در حال استراحت است به آن کود بدهید.
گل شمعدانیها نیاز به تغذیه منظم دارند. برای این منظور، میتوانید از کود مخصوص گلها استفاده کنید و طبق دستورالعمل تولیدکننده آن را به طور منظم به خاک اضافه کنید.
آفات
وقتی که میخواهید یک شمعدانی بخرید حواستان باشد که هیچ رنگپریدگی بر رو و یا زیر برگها دیده نشود. ساقه ها سفت و محکم باشند. گیاه سالم و بدون آفت را انتخاب کنید.
آفات خانگی این گیاه عبارتند از: مگسهای سفید، کنه تار عنکبوتی و شپشک آردی
گل شمعدانیها ممکن است به بیماریها و آفات مختلف آسیب ببینند. بنابراین، بهتر است به صورت منظم گیاه را بررسی کنید و در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام دهید.
بهتر است مقاله درخت پالم را هم مطالعه کنید.
تکثیر گل شمعدانی
بعد از اینکه یاد گرفتیم چگونه از گیاه شمعدانی مراقبت کنیم به سراغ روشهای تکثیر این گل میپردازیم:
بیشتر انواع شمعدانی میتوانند به آسانی در خاک، شن درشت، آب، پوده و یا سایر مواد مناسب ریشه زایی کنند.
نیاز به یک چاقو یا قیچی تمیز دارید. حدود ده سانت از بالای ساقه و بالای گره برگ را ببرید. باید همه چیز را از روی ساقه به جز دو یا سه برگ پاک کنید.
ساقهای که بریدهاید را درون سایه قرار دهید و یا آن را درون یک روزنامه بپیچید تا انتهای ساقه چیزی شبیه پینه تشکیل شود. بعد از آن ساقهها را به درون خاک مرطوب منتقل کنید و آن را در مکانی تاریک و نسبتا گرم قرار دهید. برای دو روز آن را به حال خودش رها کنید.
بعد از دو روز آن را از تاریکی بیرون بیاورید و به مکانی گرم و با نور غیرمستقیم انتقال دهید. حواستان باشد که خاک آن را در این مرحله مرطوب نگه دارید.
سمی بودن
گل شمعدانی برای یک نوع از سوسکها سمی هست و میتواند سوسکهای ژاپنی را از خانه شما دور کند.
همچنین این گیاه میتواند سوهاضمه یا استفراغ در کودکان و حیوانات خانگی ایجاد کند. پس بهتر است این گیاه را از دسترس کودکان و یا حیوانت کنجکاو دور کنید تا خطر بلع برای آنان وجود نداشته باشد.
روش نگهداری گل شمعدانی در زمستان
اگر شمعدانیتان را در فصل تابستان در بیرون خانه نگهداری میکنید میتواید برای فصول سرد سال آن را به داخل خانه بیاورید به شرطی که نور کافی دریافت کند.
قبل از اینکه هوای سرد پاییز شروع شود میتوانید ساقهها را تا حدود 15 الی 20 سانتی متر ببرید. ساقههای بریده شده را میتوانید برای تکثیر دوباره نگه دارید.
گیاه مادر را از گلدان خودش به کوچکترین گلدانی که اندازهش هست منقل کنید و از خاک معمول گلدان برای آن استفاده کنید. همینکه گلدان کوچک به اندازه ریشههای شمعدانی باشد کافی است.
شمعدونی را به مدت یک هفته در سایه بگذارید. سپس آن را به مکانی ببرید که نور مناسبی دریافت کند هرچه نور بیشتر و طولانیتر باشد بهتر است. همین که اولین نشانههای رشد را در گیاه مشاهده کردید برگهای قدیمی را جدا کنید.
چیزی که از فراهم کردن محیط رشد برای این گیاه سختتر است، حفظ این محیط است. در ادامه نکاتی را برای حفظ این محیط به شما آموزش میدهم:
فقط زمانی به گیاه آب بدهید که حس میکنید برگهایش قرار است بریزند. مقدار آبی هم که به گیاه میدهید کم باشد.
در این زمان نباید به گیاه کود بدید زیرا گیاه در فصل استراحتش است و اگر به آن کود بدهید گیاه آسیب میبیند.
اگر میخواهید هرچه سریعتر گیاه به گلدهی برسد باید در ماه بهمن شاخههای آن را هرس کنید و با پایان سرما گیاه را به مکان قبلی آن در تابستان بازگردانید و همچنین باید آن را دوباره در گلدان قبلیش بگذارید.
دلایل زرد شدن برگها
رطوبت زیاد
یکی از دلایل مهم زرد شدن برگهای شمعدونی رطوبت بیش از حد و یا آبیاری بیش از حد این گل است.
معمولا با آبیاری گیاه برگهای پایینی گیاه زرد میشوند و یا اینکه لکههای آبی کمرنگی بر روی برگهایش مشاهده میشود.
اگر مشکل همین باشد که گفتیم باید سریعا آبیاری را متوقف کنید تا خاک گیاه خشک شود. یادتان باشد که شمعدانی گیاهیست که میتواند کمآبی را تحمل کند ولی از خیس بودن خاکش متنفر است.
آب و هوای سرد
آب یا هوای سرد هم از دلایلی است که میتواند به گیاه آسیب برساند. گل شمعدانی برای منطقه گرمسیر است و توانایی تحمل سردی آب یا هوا را ندارد.
زمانی که آب سرد به گلدان شمعدونی بدهید خاک آن سرد میشود و همین باعث میشود تا برگهای آن زرد شوند و گلدهی شمعدانی آسیب ببیند.
کمبود مواد مغذی
علاوه بر اینها یکی دیگر از دلایل زرد شدن برگها کمبود مواد مغذی است. شمعدونی باید حداقل ماهی یک مرتبه کود محلول در آب دریافت کند. این کوددهی هم به رشد گیاه کمک میکند و هم جلوی زرد شدن برگهای گیاه را میگیرد.
آفات و بیماریها
بعضی اوقات زرد شدن برگها نشانه وجود بیماری است. برای مثال بیماری ورتیسیلیوم یک بیماری قارچی هست که باعث توقف رشد گیاه و زرد شدن برگهای آن میشود.
کمآبی
زمانی که لبههای برگهای شمعدانی به جای کل برگ زرد شوند نشانه کمآبی در گیاه است. درست است که شمعدانی میتواند کمآبی را تحمل کند ولی بالاخره به آب نیاز دارد. شما باید مقدار خشکی خاک را بسنجید تا متوجه شوید که گیاه به چه قدر آب احتیاج دارد.
انواع گل شمعدانی (پلارگونیوم)
گل شمعدانی در حدود 280 نوع دارد که هرکدام ویژگیها و صفات خاص خودشان را دارند. ما در ادامه به بررسی چند نوع محبوب آن میپردازیم:
شمعدانی زونال (Zonal Geraniums)
این شمعدانی بیشتر در آمریکا و اروپا محبوب است. برگهای گردی دارد و گاهی طرح C شکل روی آن مشاهده میشود.
ساقه ای بلند دارد که گلها به شکلی متراکم بر روی آن رشد میکند. رنگبندی شمعدانی زونال از سفید تا قرمز متغیر است که میتواند سایههایی از صورتی، نارنجی یا آتشین بر روی آن دیده شود. گلبرگهای آن به شکلهای گوناگون دیده میشود مثل راه راه، پیچ خورده یا چند شاخه
شمعدانی پیچ (Ivy Geraniums)
این نوع شمعدانی ساقههای بلندی دارد که دوست دارد بر روی زمین گسترش یابد و یا دور گیاهان دیگر بپیچد. از این نوع شمعدانی در سبدهای آویز و یا بر روی گیاهان دیگر استفاده میکنند.
این گیاه معمولا سه یا پنج شاخه دارد و برگهایش نرم و درخشان است. رنگبندی این نوع گل مانند شمعدانی زونال است.
برگ فانتزی (Fancy Leaf Geraniums)
اگر گلبرگهای گیاه حاشیه زرد یا سفید داشته باشد به عنوان برگ فانتزی شناخته میشود.
بر روی برگها سایههای طلایی، زرد و یا سبز خیلی تیره دیده میشود. گل ژیپسوفیلا هم یکی از گلهاییست که در گلآرایی به صورت فراوان استفده میشود.
شمعدانی رگال (Regal or Martha Washington Geraniums)
این نوع گل شمعدونی گلهای بزرگ و کم تعداد دارد. برگهای این گیاه دندانهدار است و بوی خوبی دارد.
گلبرگهای این گیاه مچاله شده است و دارای طرح است.
شمعدانی عطری (Scented Leaf Geraniums)
گل شمعدانی عطری یک گونه دیگر از گل شمعدانی است که برگهای آن دارای عطر خاصی هستند.
گل شمعدانی عطری به عنوان یک گیاه دارویی و همچنین برای استخراج عطر و اسانس در صنایع مختلف استفاده میشود. این گیاه به دلیل عطر و طعم خاصی که دارد، در صنایع عطرسازی و صابونسازی استفاده میشود. همچنین از عصارههای گل شمعدانی عطری در تولید کرمها و لوسیونهای بدن نیز استفاده میشود. به علاوه، خواص دارویی این گیاه باعث شده است که در صنایع داروسازی نیز استفاده شود، به عنوان مثال در تهیه عصارهها و قرصهای ضد اضطراب و خوابآلودگی.
شمعدانی فرشته (Angel Geraniums)
این نوع از بسیاری جهات شبیه گل مینیاتوری شمعدانی رگال است ولی تنوع رنگی آن مثل شمعدانی رگال جذاب و چشمنواز نیست. در ادامه بهتر است که مقاله گل پئونیا را نیز مطالعه کنید.
چرا برگهای شمعدانی قهوهای میشوند؟
وجود آفات در برگها
پروانهها بسیار به گل شمعدانی علاقه دارند و آن را خوش طعم و لذیذ میدانند. همچنین شته و مگس سفید هم ممکن است از این گیاه تغذیه کنند به ویژه اگر شمعدونی را در داخل خانه نگهداری کنید.
میتوانید حضور این آفات را از روی حفرات کوچکی که با حلقهای از بافتهای مرده احاطه شده تشخیص دهید. این بخش مرده اغلب به رنگ سیاه یا قهوهای است البته که بنفش یا قرمز هم میتواند باشد.
بیماریهای باکتریایی
اگر که فراموش کنید گیاه را آبیاری کنید نهایتا باعث زرد شدن و قهوهای شدن برگهای گیاه میشود. ولی اگر بیش از حد گیاه را آبیاری کنید عواقب بدتری به دنبال دارد. اگر آبیاری بیش از حد انجام شود زمینه برای ابتلای گیاه به باکتریهای سودوموناس، اروینیا و زانتوموناس فراهم میشود. باعث میشود برگهای گیاه لکه شوند، نوک آنها بسوزد و یا به بروز بیماری بلایت منجر شود.
پدیدار شدن بافتهای آسیب دیده قهوهای- مشکی از علائم بروز بیماری باکتریایی است.
هرچه که بیماری گسترش پیدا کند لبه برگها زرد میشود و به سمت داخل قهوهای میشود. اگر که برای درمان آن اقدام نکنید منجر به زرد شدن برگها و ریزش برگها میشود.
پژمردگی
اگر که برگهای شمعدانی قهوهای شوند نشانهای از وجود بیماری قارچیست. اگر که ریشه بپوسد که به عنوان کپک آب هم شناخته میشود به دلیل حمله قارچ “پیتیوم” به ریشه اتفاق میفتد.
اکثر اوقات اگر زهکشی خاک مناسب نباشد این اتفاق رخ میدهد. این اتفاق رنگ ریشهها را از سفید به مشکی و خاکستری تغییر میدهد.
کلام آخر
ما در این مقاله به معرفی گیاه شمعدانی و تاریخچه پیدایش آن پرداختیم. همچنین دلایل زردشدن و یا قهوهای شدن برگها را هم در این مطلب به طور کانل بیان کردیم.
گیاه شمعدانی یا پلارگونیوم گیاهیست که در سالیان دور توسط تاجران هلندی از جنوب آفریقا به اروپا وارد شده. گیاهیست که میتواند شرایط کمآبی را تحمل کند ولی بالاخره به آبدهی مناسبی هم نیاز دارد. بهتر است در فصول سرد سال این گیاه به داخل خانه منتقل شود و دوباره با شروع هوای بهاری گیاه به شرایط قبلی خود برگردد.
برای نگهداری گل شمعدانی در آپارتمان باید اقداماتی برای آن انجام دهید تا بهترین نتیجه گلدهی را در فصل بهار ببینید. ما این اقدامات را در مقاله به طور کامل برایتان توضیح دادیم.
ممنون که در این مقاله با ما همراه بودید اگر سوال یا پیشنهادی برای بهبود مطالب ما در نظر دارید در قسمت کامنتها برایمان بنویسید.
سوالات متداول
بهترین مقدار آبیاری به گیاه شمعدانی چقدر است؟
برای آبیاری شمعدانی بهتر است اجازه دهید تا بین دو آبیاری کمی فاصله بیفتد تا خاک مقداری خشک شود. نباید خاک شمعدانی غرق در آب شود چون شمعدونی این شرایط را دوست ندارد.
بهترین دما برای نگهداری از شمعدانی چند درجه سانتی گراد است؟
شمعدانی میتواند دمای بین 0 تا 27 درجه سانتیگراد را تحمل کند ولی در تابستان بهترین دمای برای آن 18 تا 24 درجه و در زمستان بهترین دما برای آن 12 تا 16 درجه سانتیگراد است.
زرد شدن برگهای شمعدانی چه دلایلی دارد؟
رطوبت زیاد، آب و هوای سرد، کمبود مواد مغذی، آفات و بیماریها و کمآبی از دلایل مهم زرد شدن برگهای شمعدانی است.